Heeft u vervelende, terugkerende gedachten waar u maar niet van af lijkt te komen? Voert u of uw kind bepaalde handelingen uit die u zorgwekkend vindt? Leiden de gedachten en handelingen tot angst en onrust, en kunt u of uw kind niet meer van het leven genieten? Dan kan er sprake zijn van dwanggedachten of een dwangstoornis.
Wat zijn dwanggedachten?
Dwanggedachten zijn ongewenste gedachten, beelden, zorgen of twijfels die steeds terugkeren in de vorm van een obsessie. Deze gedachten leiden tot angst en onrust. Om die gedachten te stoppen of om te voorkomen dat de angst werkelijkheid wordt, voert iemand dwanghandelingen uit.
Een voorbeeld: door smetvrees wast Peter zijn handen 40 keer per dag, ontvangt geen bezoek meer uit angst voor besmetting en dwingt zelfs zijn huisgenoten tot schoonmaken. Dit is niet hetzelfde als iemand die vanuit hygiënisch oogpunt (bijvoorbeeld vanwege het coronavirus) zijn handen regelmatig wast.
Bij dwanggedachten en bijbehorende dwanghandelingen spreken we van een psychische aandoening: een dwangstoornis of een dwangneurose. Als u een dwangstoornis heeft, gaat het niet om het schoonmaken of het hygiënische aspect. Het gaat erom dat u bang bent dat er iets ergs gebeurt als u bepaalde handelingen niet doet.
Neem dit voorbeeld van een mevrouw met een dwangstoornis, die spullen moet aanraken om zichzelf ervan te overtuigen dat ze die dag geen ongeluk krijgt: “Ik weet dat het irrationeel is. Maar als ik die dingen aanraak, verzacht het die verschrikkelijk negatieve en angstige gedachten. Ja, het is zonde van mijn tijd, maar ik voel me er in ieder geval tijdelijk beter door.”
Symptomen van een dwangstoornis
Een dwangstoornis is een vorm van een angststoornis. Overige angststoornissen zijn paniekstoornissen, (sociale) fobieën en gegeneraliseerde angststoornissen. Mensen met een dwangstoornis kunnen last hebben van obsessies (dwanggedachten), compulsies (dwanghandelingen) of een combinatie (obsessief compulsieve stoornis).
Voorbeelden van obsessies:
- Angst voor ziektekiemen of besmetting
- Angst om te stinken
- Angst om uzelf of iemand anders wat aan te doen
- Angst om iets te verliezen of iets op een verkeerde plek te leggen
- Ongewenste gedachten met betrekking tot seks, religie of geliefden
Voorbeelden van compulsies:
- Het overdreven schoonmaken of wassen van een lichaamsdeel
- Het bewaren of hamsteren van onnodige voorwerpen
- Dingen op een bepaalde, precieze manier neerzetten of aanraken
- Herhaaldelijk controleren of de deur op slot is, of de oven uit staat, etc.
- Herhaaldelijk tellen van dingen
- Voortdurend op zoek zijn naar geruststelling of bidden
Als u zich herkent in bovenstaande symptomen, bespreek uw klachten dan zo snel mogelijk met uw huisarts of vraag meer informatie aan bij de GGZ Groep.
Dwangstoornis leidt tot problemen in het dagelijks leven
Een dwangstoornis is niet alleen mentaal zwaar, maar het kan ook leiden tot eenzaamheid, depressieve klachten en problemen thuis, op werk of op school. Misschien voelt u zich eenzaam omdat u zich schaamt voor uw gedachten of handelingen.
Juist het verbergen of vermijden van uw zorgen en angst kan tot verergering van uw klachten leiden. Daarom is het essentieel dat u zo snel mogelijk met een therapeut of uw huisarts gaat praten. Ook het delen van uw zorgen met een geliefde kan helpen.
Neem contact op met de GGZ Groep voor een intakegesprek.
Diverse oorzaken voor het ontstaan van een dwangstoornis
Dwanggedachten verschijnen vaak op jonge leeftijd of in de pubertijd. Erfelijkheid kan een rol spelen bij een dwangstoornis, maar stress is zeker een belangrijke factor. Zo hebben mensen die een lichamelijk of psychisch trauma hebben opgelopen een verhoogd risico op een dwangstoornis.
Daarnaast kunnen kinderen na een streptokokkeninfectie een dwangstoornis ontwikkelen of sterkere klachten ervaren in het geval ze reeds een dwangstoornis hebben.
Dwanggedachten stoppen en genezen
De eerste stap in het behandelen van dwanggedachten is om met uw huisarts te praten over uw symptomen. De huisarts zal een onderzoek doen of kijken naar uw geschiedenis van gezondheidsproblemen om er zeker van te zijn dat de oorzaak van uw symptomen niet ligt aan een lichamelijk probleem.
Vervolgens verwijst uw huisarts u eventueel door naar de generalistische geestelijke gezondheidszorg voor verder onderzoek of een behandeling.
Behandelingen dwangstoornis
Over het algemeen worden dwanggedachten en stoornissen bij de GGZ Groep behandeld met cognitieve gedragstherapie, medicijnen of een combinatie daarvan. Door cognitieve gedragstherapie leert u op een andere manier denken én handelen.
Daarnaast helpt de GGZ Groep u of uw kind om strategieën te ontwikkelen die stress reduceren. Ontspanning en stressreductie zijn enorm belangrijk voor uw geestelijk en fysiek welzijn. Onthoud daarom dat een behandeling tijd kost. Een gezonde levensstijl en regelmatige ontspanningsmomenten dragen sterk bij aan de bestrijding van uw dwanggedachten.
Het is aan te raden om:
- Controle en perfectionisme te leren los laten
- Elke dag ontspanning op te zoeken en te creëren
- Voldoende slaap te krijgen en een regelmatig slaappatroon te ontwikkelen
- Gezonde, volwaardige voeding te eten
- Alcohol, drugs of stimulerende middelen te vermijden
- Eerlijk te praten met familie of vrienden en te vertrouwen op hun steun
Neem contact op met de GGZ Groep voor meer informatie of het maken van een afspraak.
rTMS-behandeling bij dwanggedachten
Eventueel in combinatie met cognitieve gedragstherapie biedt de GGZ Groep een rTMS-behandeling aan. Dit helpt om van eventuele depressieve klachten af te komen die gepaard gaan met een dwangstoornis.
rTMS staat voor Repetitieve Transcraniële Magnetische Stimulatie. Hierbij wordt een klein apparaat op uw schedel geplaatst, dat kortdurende magnetische pulsen afgeeft. Dit stimuleert uw neuronen (cellen in de hersenen) en verandert uw hersenactiviteit. Het activiteitsniveau van neuronen is namelijk gekoppeld aan symptomen van psychische aandoeningen, zoals een depressie of dwangstoornis.
Door een rTMS-behandeling nemen depressieve symptomen geleidelijk af en kunt u na tien tot 12 sessies (twee tot drie weken) een duidelijk effect merken. Hoeveel rTMS-behandelingen u nodig heeft, hangt af van het behandelingsprotocol en wordt door u en uw therapeut besproken voordat u met de behandeling begint.
GGZ Groep helpt u bij het stoppen van dwanggedachten
Herkent u zich in bovenstaande klachten en symptomen van dwanggedachten of dwanghandelingen? Bespreek dit zo snel mogelijk met uw huisarts of bel gratis de GGZ Groep (rTMS Expertise Centrum) op werkdagen tussen 08.30 uur - 12.30 uur en 13.00 uur - 17.00 uur.
